Sri Lanka'da aylarca süren ekonomik, siyasi ve sosyal çalkantıların ardından, binlerce protestocu Cumartesi günü başkent Kolombo'da Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın resmi konutu da dahil olmak üzere önemli hükümet binalarını bastı.
Sri Lanka Meclis Başkanı Mahinda Yapa Abeywardena basına yaptığı açıklamada Rajapaksa'nın 13 Temmuz'da istifa edeceğini duyurdu.
Protestocular daha sonra istifa etmeyi teklif eden Başbakan Ranil Wickremesinghe'nin özel konutunu ateşe verdi.
Yaşanan olaylarda aralarında gazeteci ve polislerin de bulunduğu en az 50 kişi yaralandı.
Protestocular, cumhurbaşkanı ve başbakan resmen istifa edene kadar binaları işgal etmeye devam edeceklerini söyleyerek, cumhurbaşkanının evinde, Cumhurbaşkanlığı Sekreterliği'nde ve Tapınak Ağaçları olarak bilinen başbakanın resmi konutunda kalıyor.
İş bu hale nasıl geldi ve Sri Lanka'nın önündeki muhtemel yol nedir?
Buraya nasıl geldik?
- Sri Lanka, 1950'lerden beri ödemeler dengesi sorunlarıyla karşı karşıyadır ve ithalat ve ihracat arasındaki uçurumu, borçlanma , turizm ve yabancı işçilerden gelen havalelerden kazanılan dolarlarla kapatmıştır.
- 2019'da seçildikten sonra, Başkan Gotabaya Rajapaksa, devleti çok ihtiyaç duyduğu gelirden mahrum bırakan vergileri düşürdü.
- Bu, derecelendirme kuruluşlarının Sri Lanka'nın kredi notlarını düşürmesine neden oldu ve bu da Sri Lanka'nın uluslararası sermaye piyasalarından borç almasını zorlaştırdı.
- COVID-19 salgını nedeniyle, yabancı turistlerden ve havalelerden elde edilen kazançlar düştü. Ekonomistler, Sri Lanka'nın dış borcunu ödeyemeyebileceği konusunda uyardı ve hükümeti Uluslararası Para Fonu'na (IMF) yaklaşmaya çağırdı.
- 2022'de Sri Lanka'da enflasyon neredeyse yüzde 55'e fırladı . Merkez Bankası Başkanı Nandalal Weerasinghe, enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 70'e yükselebileceğini söyledi .
- Büyüyen ekonomik kriz, 31 Mart'ta başlayan ve 9 Temmuz'da cumhurbaşkanının konutunun basılmasıyla sonuçlanan bir dizi protestoyu başlattı.
Rajapaksa mirası
- Rajapaksa ailesi, Mahinda Rajapaksa'nın ülkenin cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından 2005'ten bu yana Sri Lanka siyasetine egemen oldu.
- Mahinda'nın küçük kardeşi Gotabaya Rajapaksa, 2019 cumhurbaşkanlığı seçimlerini ezici bir farkla kazandı. Bunu, partisinin parlamentoda ezici çoğunluğu kazandığı 2020 genel seçimleri izledi.
- Bir dizi politika hatası , özellikle de feci bir tarım politikası nedeniyle popülaritesini kaybetti .
- Gotabaya Rajapaksa Çarşamba günü istifa ederse, görevini tamamlayamayan ilk Sri Lanka cumhurbaşkanı olacak. Sri Lanka tarihindeki tek paralel, Başbakan Dudley Senanayake'nin Ekim 1953'te bir hartalın ardından istifa etmesidir - grev eylemi ve sivil itaatsizliği içeren kitlesel bir protesto.
- Mevcut kriz Rajapaksa hanedanının altını oyuyor ve siyasi analistler Rajapaksas'ın en azından önümüzdeki birkaç yıl için Sri Lanka siyasetinde harcanmış bir güç olduğunu söylüyor.
