Muhafazakar Ebrahim Raisi’nin, İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerini, yaygın olarak onun lehine tasarlanmış olarak görülen bir yarışta kazandığı birçok kesim tarafından düşülmekte.
Raisi, oyların yüzde 62'sini aldıktan sonra İranlılara destekleri için teşekkür etti. Raisi, İran'ın en üst düzey yargıcı ve aşırı muhafazakar görüşlere sahip. ABD yaptırımları altında ve geçmişte siyasi mahkumların infazlarıyla da bağlantılı.
İran cumhurbaşkanı, dini liderden sonra ülkedeki ikinci en yüksek rütbeli yetkilidir.
Bay Raisi, Ağustos başında göreve başlayacak ve iç politika ve dış ilişkiler üzerinde önemli bir etkiye sahip olacak. Ancak İran'ın siyasi sisteminde, tüm devlet meselelerinde son sözü söyleyen, ülkenin dini lideri, en üst düzey din adamı Ayetullah Ali Hamaney'dir.
İran, muhafazakar Şii İslami değerlerine göre yönetiliyor ve 1979'daki İslam Devrimi'nden bu yana siyasi özgürlükler üzerinde kısıtlamalar var.
Birçok İranlı, bu son seçimin Bay Raisi'nin kazanması için tasarlandığını gördü ve anketten kaçındı. Resmi rakamlar, seçmen katılımının bir cumhurbaşkanlığı seçimleri için şimdiye kadarki en düşük oran olduğunu gösterdi; bu oran 2017'de bir önceki oylamada p'ten fazla iken, H,8'di.
Ebrahim Raisi Kimdir?
60 yaşındaki din adamı, kariyerinin büyük bölümünde savcı olarak görev yaptı. Raisi, erken yaşlardan itibaren güçlü ve üst düzey görevlerde bulundu - henüz 20 yaşındayken Karaj şehrinin başsavcısı olarak görev yapıyordu.
Son cumhurbaşkanlığı seçiminde Hassan Rouhani'ye ezici bir yenilgiden iki yıl sonra, 2019'da yargı başkanlığına atandı.
Raisi, kendisini yolsuzluk ve eşitsizlikle mücadele edecek ve İran'ın ekonomik sorunlarını çözecek en iyi kişi olarak tanıttı. Tahran'da oyunu kullanırken, "Halkımızın eksiklikler konusundaki şikayetleri gerçek" dedi.
Kendisini Şii geleneğinde Peygamber Muhammed'in soyundan gelen siyah sarık takan adam, İran'ın yönetici din adamlarına şiddetle sadık ve hatta Ayetullah Hamaney'in olası bir halefi olarak görülüyor.
Ancak birçok İranlı ve insan hakları grubu, Raisi'nin 1988'de 27 yaşındayken siyasi mahkumların toplu infazlarındaki iddia edilen rolüne dikkat çekti.
Uluslararası Af Örgütü'ne göre, Tahran yakınlarındaki hapishanelerde yaklaşık 5.000 mahkum için gizli ölüm cezalarını denetleyen dört yargıçtan biri olan sözde "ölüm komitesinin" bir parçası olduğu söyleniyor. Kadın ve erkeklerin gömüldüğü toplu mezarların yerinin "İran makamları tarafından sistematik olarak gizlendiği" söyleniyor.
Uluslararası Af Örgütü şefi Agnès Callamard, "Ebrahim Raisi'nin cinayet, zorla kaybetme ve işkence gibi insanlığa karşı suçlar nedeniyle soruşturulmak yerine cumhurbaşkanlığına yükselmesi, İran'da cezasız kalmanın hüküm sürdüğünü acı bir şekilde hatırlatıyor" dedi.
Raisi, ölüm cezalarındaki rolünü defalarca reddetti. Ancak aynı zamanda, eski dini lider Ayetullah Humeyni'nin bir fetvası veya dini kararı nedeniyle haklı olduklarını da söyledi. Af Örgütü ayrıca, yargı erki başkanı olarak Raisi'nin 2019'daki kargaşa sırasında protestocuları öldürmekle suçlanan yetkililer ve güvenlik güçlerinin cezasız kalmasına nezaret ettiğini söylüyor.
