Peki kapsamdaki EYT'liler nasıl emekli olabilecek? Başvurular ne zaman, nasıl yapılacak? Borçlanma kimlere ne kazandıracak?
* Emekli olmak için işten çıkış yapmak şart mı?
EYT'liler SGK'dan alacağı emekli olabileceğine dair yazıyla ve emeklilik sebebiyle işten ayrılacağına yönelik dilekçeyle işverene başvuracak. Emeklilik işlemleri için işten çıkış yapılacak. Burada işyerinin de işten çıkışı 'emeklilik sebebiyle istifa' kodundan SGK'ya bildirmesi gerekiyor. Böylece kıdem tazminatı imkanı da olacak. Bu işlemin ardından aynı işyerinde çalışmaya devam edilebilir. Bu durumda çalışan ve işveren arasında yeni bir iş sözleşmesi yapılır.
* İlk emekli aylığı ne zaman alınacak?
Eğer Ocak'ta başvurulursa, aylık hesabı 1 Şubat'tan itibaren yapılacak. İşlemler bittiğinde Ocak ayında başvuranların hesabına 1 Şubat'tan itibaren biriken maaşı yatırılacak. İlk maaşların Mart'ta hesaba yatırılması bekleniyor. Bu durumda Şubat-Mart maaşları Mart ayında yeni emeklilerin hesabına geçebilecek.
* Eksik primi olanlar toplu bir ödeme yaparak prim alabilir mi?
Primleri toplu olarak satın alıp boşlukları doldurmak mümkün değil. Sadece borçlanma yöntemleri ve ihya ile toplu prim kazanılabiliyor. İhya imkanından daha önce prim borcu nedeniyle dondurulan hizmet süreleri olan Bağ-Kur'lular yararlanabiliyor. Burada ihtiyaç kadar değil tüm süreler ihya edilebiliyor. Borçlanmada ise yasa ile sağlanan süreden ihtiyaç kadarı için imkan bulunuyor.
* Kimler askerlik borçlanması yapmalı?
Askerlik borçlanması çalışanlara prim kazandırıyor. Bu nedenle emeklilik için prime ihtiyacı olanlar ihtiyaçları kadar süreyi borçlanabiliyor. Sigortadan sonra yapılan askerlik sadece prim kazandırırken; öncesinde yapılan askerlik ise başlangıcı da geriye çekebiliyor. 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanlar, eğer EYT düzenlemesiyle borçlanmada değişiklik yapılmazsa, borçlanma ile başlangıcını geriye çekebilecek.
Tabii burada en önemli nokta, borçlanma süresiyle başlangıcın 8 Eylül 1999 öncesine çekilebilmesi. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanma yapıldığında, sigorta giriş tarihi borçlanılan gün kadar geriye çekiliyor. Askerlik borçlanması ile girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler EYT kapsamına girebilecek. Gelen açıklamalar, EYT düzenlemesiyle İş Kanunu'ndaki borçlanma hükümlerinin değişmeyeceği yönünde bulunuyor.
* Doğum borçlanması başlangıcı geriye çeker mi?
Kadınlar sigortalı olduktan sonra yaptıkları doğumları borçlanabiliyor. Ancak bu borçlanma prim gün sayısını artırıyor. En çok çocuk başına 720 gün, 3 çocuk için 2160 gün prim kazanabiliyor. Sigorta başlangıç tarihini geriye çekmiyor. Ancak anneler eğer stajdan sonra doğum yapmışlarsa bu doğumları borçlanabiliyor. Stajdan sonra doğum yapan anneler borçlanma ile başlangıcını 8 Eylül 1999 öncesine çekebiliyorsa EYT'den yararlanabilecek.
* Borçlanmada başvuru tarihi neden önemli?
Borçlanmada ödenecek tutar açısından başvuru tarihi önem taşıyor. Bu ay başvuranlar mevcut asgari ücret üzerinden ödeme yapacak. Ocak ayına kalınırsa da yeni asgari ücret belirleyici olacak.
* Borçlanma ve ihya imkanım yok. Ne yapabilirim?
Eksik primini tamamlamak isteyenlerin başvurabileceği yollardan biri de isteğe bağlı sigorta... Ancak burada toplu ödeme imkanı olmadığı için primi tamamlamak zaman alıyor. Aydan aya ödemeyle prim tamamlanıyor. Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta da yapılacak ödemelerin 1261 günü yani 3.5 yılı bulmaması. Bu sayı aşılırsa isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamından olduğu için emeklilik hesabı da Bağ-Kur'a göre yapılıyor. SSK'dan emeklilik planlayanların son 7 yılda en çok primin SSK'dan yatırılmasına dikkat etmesi gerekiyor.
haber24.com özel haber
