Eksik primi olanlara emeklilik yolunu açan borçlanma çalışanlar için vergi avantajı da sağlıyor. Peki bu avantajdan kimler, nasıl yararlanacak? Vergi iadesi nasıl hesaplanacak? İşte detayları…
* Borçlanma tutarları başvuru tarihine göre mi, ödeme tarihine göre mi hesaplanıyor?
Burada başvuru tarihine bakılıyor. 2022 yılı bitmeden başvuranların ödeyecekleri en düşük ve en yüksek borçlanma tutarları brüt 6 bin 471 lira olan asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. 1 Ocak 2023’ten itibaren başvuranlar ise 10 bin 8 lira olan yeni brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapıyor. Aralık’ta başvuranlar doğum, askerlik borçlanması için en az günlük 69,02, aylık 2 bin 70 lira 72 kuruş veriyor. Bu ay borçlanma başvurusunda bulunanlar da her gün için en az 106,75 lira, 1 aylık borçlanma için de en az 3 bin 202 lira yatırıyor.
* Borçlanma başvurumu 2022 yılı bitmeden yaptım. Asgari ücretteki artıştan etkilenmemek için bunu ne kadar süre içerisinde ödemeliyim?
Doğum ve askerlik borçlanmasının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından size gönderilen tebligat tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekiyor. Yurt dışı borçlanmasında ise bu süre 3 ay oluyor. Ödeme süresini kaçıranın başvurusu geçersiz sayılıyor. Borçlanma yapılmak isteniyorsa yeniden başvuruda bulunulması gerekiyor. Bu durumda da yeni asgari ücret üzerinden hesaplama yapılması söz konusu oluyor.
* 18 ay askerlik borçlanması başvurusu yaptım ama daha az sürenin yeteceğini öğrendim. Yine de 18 ayın tamamını mı ödemem gerekiyor?
Başvuru sırasında 18 ay borçlanma talebinde bulunan bir sigortalı bu sürenin kendine ihtiyacı olan kısmı kadar ödeme yapabiliyor. Bu durumda kalan günler ve bunların tutarı iptal oluyor. Ancak daha sonra kalan günlere ihtiyaç duyulursa yeniden başvuru yapmak gerekiyor. Bu durumda bu süreler için son asgari ücret üzerinden hesaplama yapılıyor.
* Borçlanma yaptım. Bunun bana sağlayacağı vergi avantajı nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, işçi ve memur statüsünde çalışanlar ile serbest meslek kazancı elde edenler, SGK’ya ödedikleri borçlanma tutarlarını vergi matrahından indirebiliyor. Belge işverene verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı gelir vergisi matrahından indiriliyor. Böylece net maaşları ödenecek vergi kadar artmış oluyor.
* Vergi avantajı maaşa nasıl yansıyor?
Bir örnek vermek gerekirse bu ay başvurarak 18 aylık askerlik borçlanması yapan kişi 57.646,08 lira (10.008 * % 32 * 18 ay) ödeme yapıyor. Bu tutarın tamamı indirim konusu yapılıncaya kadar gelir vergisi matrahından düşülecek. Emekli olup çalışmaya devam eden bir kişinin net aylığı şöyle hesaplanacak:
BORÇLANMA YAPAN ÜCRETLİ
Brüt ücret: 20.000 TL
SGK primi işçi payı (% 7.5): 1.500 TL
Gelir vergisi matrahı: 18.500 TL
Asgari ücret gelir vergisi istisna matrah tutarı: 8.506,80 TL
Borçlanma nedeniyle matrahtan düşülecek tutar: 18.500 – 8.506,80 = 9.993,20 TL
İstisna sonrası gelir vergisi matrahı: 0 TL
Ödenecek gelir vergisi: 0 TL
Damga vergisi: 75,84 TL
Kesintiler toplamı: 1.500 + 75,84 = 1.575,84 TL
Net maaş: 20.000 – 1.575,84 = 18.424,16 TL
BORÇLANMA YAPMAYAN ÜCRETLİ
Brüt ücret: 20.000 TL
SGK primi işçi payı (% 7.5): 1.500 TL
Gelir vergisi matrahı: 18.500 TL
Asgari ücret gelir vergisi istisna matrah tutarı: 8. 506,80 TL
Borçlanma nedeniyle matrahtan düşülecek tutar: 0 TL
İstisna sonrası gelir vergisi matrahı: 18.500 – 8.506,80 = 9.993,20 TL
Ödenecek gelir vergisi: 1.498,98 TL
Damga vergisi: 75,84 TL
Kesintiler toplamı: 1.500 + 1.498,98 + 75,84 = 3.074,82 TL
Net maaş: 20.000 – 3.074,82 = 16.925,18 TL
NET MAAŞ FARKI (VERGİ AVANTAJI) 1.498,98 TL
Bu örnekteki çalışanın vergi matrahından aylık 9.993,2 lira düşülecek ve çalışanın eline geçecek net aylık 1.498,98 lira artacak. Bu uygulama, matrahtan 57 bin 646 liranın tamamı düşülene kadar devam edecek.
5 ay boyunca söz konusu indirim ve avantaj sağlanırken, 6’ncı ayda matrahtan indirilecek tutar 7.680,08 lira olacak. Bu durumda son aydaki vergi avantajı ise 346,97 lira olarak gerçekleşecek. Söz konusu emekli çalışan 6 ayda toplam 7.841,87 lira gelir kazancı sağlayacak.
* Vergi avantajından yararlanmak için ne yapmalıyım?
Bu imkandan yararlanmak için çalışmak ve borçlanmaya ilişkin ödeme belgesinin işyerine verilmesi gerekiyor.
* Borçlanmayı çok önce yapmıştım. Yine bu avantajdan yararlanabilir miyim?
Askerlik ve doğum borçlanması yapanlar daha önce vergi indirimi hakkından yararlanmamış ise 5 yıllık zaman aşımı süresince vergi düzeltme talebinde bulunarak geriye dönük indirim hakkından yararlanabiliyor. 5 yıllık süre hesabı, ödemenin yapıldığı tarihi izleyen takvim yılından başlıyor. 2018 yılı ve sonrasında borçlanma yapmış olanlar, bu yıl düzeltme talebinde bulundukları takdirde vergi matrahından indirebilir. 2017 yılı ve daha önceki tarihte borçlanma yapmış olanların vergi düzeltme imkanı olmuyor. Vergi düzeltme hakkından yararlanmak için hem borçlanmanın yapıldığı tarihte, hem de düzeltme başvurusu yapılan tarihte sigortalı olarak çalışıyor olmak gerekiyor.
haber24.com özel haber
