Almanya Dışişleri Bakanlığı Salı günü geç saatlerde Twitter'da yaptığı açıklamada, "Almanya, özellikle bu zor zamanda, boğaz ve Çanakkale Boğazı'ndan geçişi düzenleyen Montrö Sözleşmesi'nin koruyucusu olarak Türkiye'nin önemli rolünü takdir ediyor. Uygulamanın devam etmesini sağladığınız için teşekkür ederiz" ifadelerine yer verdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Salı günü yaptığı açıklamada, Ankara'nın ilgili ülkelere resmi bildirimler gönderdiğini ve Montrö Sözleşmesi'nin uygulanmasına ilişkin konulara açıklık getirdiğini söyledi.
Rusya'nın geçen hafta Karadeniz'e dört donanma gemisi göndermek istediğini, ancak bunlardan üçünün Karadeniz ana üslerine kayıtlı olmadığını belirtti. "Biz Rusya'ya bu gemileri göndermemesini söyledik. Rusya da bize bu gemilerin Boğazlardan geçmeyeceğini söyledi" dedi.
1936 Montrö Sözleşmesi, Türkiye'ye savaş zamanlarında donanma gemilerinin Türk Boğazlarından geçişini kısıtlama yetkisi veriyor. Konvansiyonun maddelerine göre ana limanlarına dönen Rus savaş gemileri kısıtlamalardan muaf tutuluyor.
Rusya, geçtiğimiz Perşembe günü Ukrayna'ya karşı savaşa başladığından beri, uluslararası toplum tarafından öfkeyle karşılandı. Avrupa Birliği, Birleşik Krallık, Kanada, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri Moskova'ya bir dizi mali yaptırım uyguladı.
Birçok Batılı ülke de Ukrayna'ya silah sağlıyor, hava sahalarını Rus havayollarına kapattı ve Rus devlet medyasını yasakladı veya kısıtladı. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (UNHCR) göre Ukrayna'dan komşu ülkelere kaçanların sayısı 677.000'e ulaştı.
Montrö Hükümleri
Montrö Sözleşmesi, Karadeniz'in güvenliği ve istikrarı bağlamında önemli bir unsur olan Sözleşme'nin özenle kurduğu dengenin bir kanıtı olarak Türkiye tarafından yetmiş yılı aşkın bir süredir düzgün ve tarafsız bir şekilde uygulanmaktadır.
Sözleşmeye göre, ticaret gemileri Türk Boğazlarından geçiş serbestisine sahipken, savaş gemilerinin geçişleri bu gemilerin Karadeniz'e kıyıdaş devletlere ait olup olmamasına göre değişen bazı kısıtlamalara tabidir.
Herkes için geçerli olan bazı genel kısıtlamaların yanı sıra, kıyıdaş olmayan Devletlere ait savaş gemileri, maksimum toplam tonaj ve Karadeniz'de kalma süresi gibi belirli kısıtlamalara tabidir.
Sözleşmenin savaş gemilerinin geçişlerini düzenleyen başlıca hükümleri aşağıda özetlenmiştir:
Her şeyden önce, kıyıdaş devletlere ait olsun ya da olmasın, uçak gemileri hiçbir şekilde Türk Boğazlarından geçemez.
İkinci olarak, sadece kıyıdaş devletlere ait denizaltılar, inşa veya satın almalarından sonra ilk kez Karadeniz'deki üslerine yeniden katılmak veya Karadeniz dışındaki tersanelerde onarım amacıyla Türk Boğazlarından geçebilirler.
Kıyıdaş olmayan devletlere ait savaş gemileri Karadeniz'de 21 günden fazla kalamaz.
Son olarak, Türk Boğazlarından geçişler, planlanan geçişlerden önce diplomatik kanallardan Türkiye'ye bildirilir. Bildirim süresi, kıyıdaş devletlere ait savaş gemileri için sekiz gün, kıyıdaş olmayan devletlere ait savaş gemileri için 15 gündür.
