Çalışan milyonarlarca kişiyi ilgilendiren SGK' nın 5 bin 620 lira kendi çalışanlarının hesaplarını yatıracağı hususu gündemde en çok merak edilen konular arasında yer almaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu'na sosyal güvenlik sistemine ödenen primler, iki işte çalışılması, yaşın dolmasına karşın emeklilik için ödenen gün sayısının yetmemesi, hizmet borçlanması olmak üzere üç durumunda geri alınması mümkün olmaktadır. Peki, bu ödemeler kimlere, hangi kriterlere göre, hangi tarihlerde, ne kadar miktar ile ödeme yapılacaktır? Bu hususlar vatandaşlar arasında çok fazla merak edilen konular arasında yer almaktadır.
SGK çalışanları için alt ve üst sınır bulunmaktadır. Bildirilen prime esas kazançlarda alt ve üst sınıra göre hesaplamalar yapılmaktadır. Vatandaşlar bu şekilde fazladan ödemiş oldukları prim ödemelerini geri alabilir. Üst sınırı aşıp, birden fazla işyerinde kişilerin bu üst sınırı aşan kazançları için ödedikleri primleri geri alabiliyor. Fazla ödenen primler hususunda prim iadesi için kişinin çalıştığı işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne başvuruda bulunulması ilk şartlar arasındadır.
Peki, prime esas kazanç miktarı ne kadar? 2022 yılı itibarıyla prime esas kazanç tutarı 37 bin 530 lira (otuz yedi bin beş yüz otuz ) olarak uygulanıyor. Vatandaşlara ödenecek prim belli bir yüzde üzerinden hesaplanmaktadır.
Birden fazla işte çalışıp birden fazla işverenden ücret alan SSK'lı çalışanlar, bir ayda ödenen primin bu tutarı aşan kısmının yüzde 15'i oranında prim iadesi alma hakkına sahiptir. 2022 yılı itibarıyla Mayıs'ta bir işyerinden 40 bin TL, diğerinden 35 bin TL brüt ücret alan bir çalışanın 75 bin TL üzerinden primi yatırılmaktadır. Üst sınırı yani tavanı aşan kazanç tutarı 37 bin 470 TL olup buna karşılık gelen sigorta primi, işsizlik sigortası primi işçi payının yüzde 15'i hesaplanarak ödenmektedir. Toplamda 5 bin 620 TL prim iadesi alınabilmektedir.
Emekli Olduktan Sonra Çalışmaya Devam Eden De Prim İadesi Alabilir Mi?
SGK çalışanları emekli olduktan sonra sigortalı olarak çalışmaya devam edenlerse bu çalışalar için yüzde 7,5 oranında işçi payı olarak prim kesilir. Ancak İşsizlik sigortası primi kesilmez. Emekli SGK' lı çalışanların üst sınırı tavanı aşan kazançlarının yüzde 15'i oranında değil, yüzde 7.5'i oranında prim iadesi yapılır.
SSK, BAĞ-KUR çalışanları açısından bir faiz uygulanması bulunmamaktadır. Primin ait olduğu yıldan itibaren başvuru tarihine kadarki süre için güncelleme katsayısı ile hesaplamalar yapılmaktadır.
Prim iadelerinde toptan yani irad ödeme, birden fazla işveren yanında yapılan çalışmalarda prime esas kazanç üst sınırının aşılması durumunda yapılmaktadır. Peki, toptan ödeme kimlere yapılır.
Toptan ödemeler belli şartlar dahilinde yapılır. bu şartlar emeklilik için aranan yaş koşullarından sadece yaş şartını sağlayıp yeterli prim ödeme gün sayısına sahip olmayan sigortalılara için yapılır. üst sınırı aşan kazançlara ilişkin prim iadesi derhal yapılabilirken, toplu ödemeler için yaş şartının sağlanması gerekir. Yaşı doldurup prim ödeme gün sayısını doldurmayanlar çalışanlar SGK' ya talepte bulunarak ödedikleri prim tutarını toptan talep edebilir.
Aynı Sigorta Türünde Olma Zorunluluğu Var Mı?
Sadece SGK bünyesinde çalışan işçilerden kesilen primler iade edilir. Ancak bu iade kapsamında işveren payı, sağlık sigortası payı ve işsizlik sigortası fonu için kesilen primler iade edilmez. Fazla prim ödemeleri yapanların bunları geri alma hakları bulunuyor. Ancak ödenen primlerin aynı sigorta türünde olması gerekmektedir. Ancak asgari oranda prim gün sayısının üzerinde olan prim gün sayısına ait primlerin geri alınması hiçbir şekilde mümkün olmamaktadır.
