EYT ile emekli olmak isteyenler için sayılı günler kaldı. Yasa meclise aktarıldığında kanun haline gelecek ve bu süreçten tüm vatandaşlar faydalanabilecek. Ancak önemli olan bir konu ise EYT için gün sayanlar U oranında zam ile karşılaşacak. Yeni yılın ilk günlerinde bu durumun yıkıcı etkisinden korunmak isteyenlerin ise elini çabuk tutması gerekiyor. Uzmanlar uyarıyor! EYT yasasından faydalanmak isteyenlerin 5000 gün prim tamamlaması gerekiyor. Bu nedenle eksik prim ödenmesi için yeni yıl öncesi son günler yaşanıyor. Askerlik, doğum borçlanması, yurtdışı borçlanması gibi farklı alanlarda değerlendirilerek borçlanma yolu ile eksik kalan primini ödeyecek olanlar fahiş bir zamla karşılaşacak. Asgari ücrete uygulanan T.5'lik zam sonrasında U'e ulaşan yeni rakamlar yapılacak ödeme rakamını bir anda arttıracak.
EYT’li Olmak için Gereken Prim Süresi
8 Eylül 1999 tarih öncesinde sigortalı bulunanlar için düzenlenen bu yeni yasa yıl bitmeden meclise gelmesi bekleniyordu. Fakat henüz konu ile ilgili net bir açıklama yapılmış değil. 2023 yılının ilk günlerinde ancak yasalaşması bekleniyor. Uzmanlar uyarıyor. Bu bekleme aşamasını fırsata çevirmek mümkün. Hükümetin şu andaki verileri EYT yasası çıktığı andan itibaren 2 milyon vatandaş emekli olacak yapılacak. Düzenlemenin 5 milyona kadar bulması bekleniyor. Yasa çıktığı andan itibaren kişinin en az 5.000 gün prime sahip olması gerekiyor. Hükümet tarafından yaş sınırı olma ihtimali üzerinde de hesaplamalar yapılıyor.
Prim eksiği olan milyonlarca vatan vatandaş bu eksiklerini ödeyebilmek için farklı yollar ararken hükümetin yeni asgari ücret rakamı durumu daha da karıştırıyor. “Yılbaşı gelene kadar süreci hızlandırın!” uyarısında bulunan uzmanlar staj sonrası dönemini sigortalı giriş olarak yapabilmek ve doğum yapan annelerin, askere giden erkeklerin ve gurbetçilerin bu borçlanmadan faydalanmaları mümkün oluyor.
Günlük Prim Tutarı Ne Kadar Olacak?
EYT kapsamında ödenmesi gereken prim borçları asgari ücretin taban tutarı üzerinden belirleniyor. Asgari ücrette yaşanan son artış sonrası her bir gün için ödenmesi gereken en düşük borç tutarı da doğrudan T.5 oranında artış yaşadı. Bir günlük EYT'linin prim borcu için ödemesi gereken en düşük prim tutarı günlük asgari ücretin 2'sini kapsıyor. Bu da 69 TL'ye denk geliyor. Yurt dışı borçlanması ile emekli olmak isteyen için bu rakam E'e ulaşıyor. Bu da 97 TL anlamına geliyor. Yeni asgari ücretin brüt tutarı 10.800 TL. Günlük yurtiçi borçlanma tutarı 106.75 TL oluyor. Yurt dışı için ise 150 TL'yi görüyor.
U Daha Az Ödeyin!
Toplu para ödeyerek emeklilikte prim borcunu karşılamak isteyenler 1 Ocağa kadar süreci tamamladıklarında U avantaj elde ediyor. Bu konuya örnek vermek gerekirse 18 aylık askerlik borçlanması yapacak olan bir kişi 37.260 TL ödeyecek ve 540 gün prim elde edecek. Ancak bu yeni yılda yapıldığında 20.000 TL fazla ödemesi gerekecek. Bu rakam 57.645 TL'yi görecek.
1 Gün 1 Yıla Bedel! Askerlik Borçlanması Ne Kadar Oldu?
Borçlanma yolu ile sigortalılığını karşılamak isteyen kişiler sigortalılık tarihini de geriye çekebilecek. Bir günlük dahi fark oluşumu bir yıl daha erken emekli olabilmek anlamına geliyor. EYT'de bu durum daha büyük önem fark arz ediyor. Asker olanlar sigortalı çalışmaya başlamadan önce bu işlemi yaz gerçekleştirmişlerse sigorta başlangıcı askerde geçen süre kadar geri alınabilir. Bu konuyu örnek vermek gerekirse 8 Eylül 1999 tarihi kritik olarak kabul ediliyor. Bu sonra sigortalı olarak başlamış olan bir kişi bu tarihin hemen öncesinde askere gitmişse borçlanma yolu ile sigorta başlangıcını geriye çekebilecek.
Yurtdışı Borçlanması Yapacaklar Dikkat!
Yurt dışı borçlanması ile EYT kapsamında Bağ-kurlular emekli olabiliyor. En az 5400 gün prim gerekiyor. Bu da en az 520.000 TL ödemek anlamına geliyor. Asgari ücret zammı ile yeni yılda 520.000 TL, 810.000 TL'ye ulaşıyor. Aradaki farkı kapatabilmek için yeni yıl öncesinde borçlanmanın gerçekleştirmesi öneriliyor.
Doğum Yapan Anneye 3 Çocuğa Kadar Fırsat!
Anne adayları sigortalı bir işte çalışırken doğum izni nedeniyle ücretsiz izne ayrılabiliyor. Bu süreçte 2 yıl boyunca çalışmasına ara verebiliyor. Geçmişte böyle bir durumla karşılaşan anne adayı emekli olabilmek için bu süreyi borçlanarak ödeyebilir. Üç çocuğa kadar borçlanma yapılabiliyor. Bu sayede 3 çocuk üzerinden 6 yıla kadar doğum borçlanması için prim ödenebilir. 2160 gün kazanılıyor. Sigortalı olarak işe giriş yapıldıktan sonraki süreci kapsıyor. Ancak bu süreçte öncesinde staj sigortası yatmış olan tüm kadınlar doğum borçlanması da yapabiliyor. Staj sigortası ile borçlanma başlatan kadınlar için sigorta başlangıç tarihi borçlanma süresi kadar geriye atılabiliyor. Bu da erken emeklilik yolunda fırsat olarak görülüyor.
